Λίγα λόγια για το κουνούπι Τίγρης
Το κουνούπι Τίγρης ανήκει στο γένος Αedes και το όνομά του είναι Aedes albopictus. Τα τελευταία χρόνια κατόρθωσε να γίνει διάσημο διότι πέτυχε, μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα να αναπτύξει την ικανότητα, να εξαπλώνεται με πολύ μεγάλη ευκολία, σε μακρινές περιοχές πέρα από τον αρχικό χώρο παρουσίας του και να εγκαθίσταται στο νέο βιότοπο, το ίδιο εύκολα
Δεν είναι νέο, απλώς έχει πολύ-συζητηθεί τα τελευταία 20 χρόνια. Είναι ίδιο με τα άλλα κουνούπια, όμως ξεχω-ρίζει για το χρώμα του που είναι μαύρο, η πλάτη του φέρει λευκές γραμμές και τα πόδια του λευκούς δακτυλίους, μοιάζει σαν τίγρης απ’ όπου πήρε και το όνομά του.
Είναι πολύ επιθετικό, επιτίθεται κυρίως κατά τη διάρκεια της ημέρας, προκαλεί πρήξιμο, και προτιμά να τσιμπά τα γόνατα και τους αστραγάλους. Εκτός από τον άνθρωπο, επειδή ζει μέσα στους κήπους και τις αυλές των σπιτιών τρέφεται με οτιδήποτε κινείται εκεί μέσα, έτσι επιτίθεται και τρέφεται με αίμα και από τα κατοικίδια, αλλά και περιστασιακά και από τα πτηνά.
Έχει πατρίδα του τα δάση της νοτιοανατολικής Ασίας, αλλά ταξίδεψε και έφθασε σε όλο τον κόσμο. Ταξίδεψε και ταξιδεύει παντού, διότι τοποθετεί τα αυγά του στους εσωτερικούς τοίχους των χάρτινων ή ξύλινων συσκευασιών με τα οποία διακινούνται τα εμπορεύματα και όπου υπάρχει υγρασία σε αυτά, αλλά και μέσα σε μεταχειρισμένα ελαστικά. Το καλοκαίρι ο κύκλος της ανάπτυξής του είναι σύντομος και ολοκληρώνεται μέσα σε μία ή δύο εβδομάδες, τα αυγά δε του φθινοπώρου εκκολάπτονται και ο κύκλος ολοκληρώνεται την άνοιξη, εφ’ όσον οι συνθήκες επιβίωσης του χειμώνα είναι καλές.
Αρέσκεται στο να αφήνει τα αυγά του όπου υπάρχει υγρασία, έστω και ελάχιστη. Τέτοια μέρη είναι οι υπόνομοι, οι σχάρες συλλογής των νερών της βροχής, μπουκάλια, βάζα, καλύμματα αυτοκινήτων, δοχεία ποτίσματος, κάδοι, μπανιέρες, κοιλότητες δένδρων, λούκια, υδρορροές, γούρνες ποτίσματος ζώων, πιατάκια γλάστρας και γενικά όπου είναι δυνατόν να κατακρατηθεί έστω και η ελάχιστη ποσότητα νερού.
Θεωρείται ότι είναι φορέας πολλών σοβαρών και θανατηφόρων ασθενειών για τον άνθρωπο και για τα ζώα, όπως ο δάγκειος και δάγκειος αιμορραγικός πυρετός, ο κίτρινος πυρετός η νόσος Chikungunya, η Ιαπωνική εγκεφαλίτιδα, ο πυρετός του Δυτικού Νείλου. Οι ασθένειες αυτές οφείλονται σε Ιούς, για τους οποίους είναι υπεύθυνο το κουνούπι Τίγρης.
Ήρθε στην Ευρώπη το 1990 και στη χώρα μας εντοπίστηκε για πρώτη φορά το 2004 στη Κέρκυρα και τη Θεσπρωτία, φέρεται δε να ήλθε μέσω Αλβανίας.
Υπάρχουν διάφορα προγράμματα παρακολούθησης της εξάπλωσής του, αλλά δείχνει να έχει εγκατασταθεί σε όλη τη χώρα.
Είναι από τα πιο «επικηρυγμένα» κουνούπια και αυτό διότι , ακόμη και η πιο μικρή ποσότητα νερού, είναι αρκετή για να γίνει ο χώρος αναπαραγωγής του και γι αυτό η καταπολέμησή του είναι πάρα πολύ δύσκολη. Πρέπει να γίνονται προγράμματα παρακολούθησης του πληθυσμού τους και εξόντωση τους με ψεκασμούς, όπου είναι δυνατόν, με τα εκάστοτε για την περίπτωση φάρμακα, φιλικά προς το περιβάλλον και τους ζώντες οργανισμούς και να παίρνονται μέτρα περιορισμού των εστιών αναπαραγωγής τους, από τους φορείς της πολιτείας, αλλά και από τους ίδιους τους πολίτες αυτής, καθώς και με τη χρήση απωθητικών σε ατομικό ή οικογενειακό επίπεδο.
Ο Ιός του Δυτικού Νείλου
Ο Ιός του Δυτικού Νείλου, είναι ένας ιός ο οποίος προκαλεί μία λοίμωξη με σοβαρές συνέπειες . Η σοβαρή μορφή της νόσου είναι εγκεφαλίτιδα – μηνιγγίτιδα και προσβάλλει το κεντρικό νευρικό σύστημα. Πήρε το όνομά της αυτό, γιατί πρωτοαναγνωρίστηκε το 1937 στο δυτικό Νείλο, στην Ουγκάντα. Το 1999 βρέθηκε στη Νέα Υόρκη και σιγά, σιγά εξαπλώθηκε στον κόσμο.
Μεταδίδεται κυρίως, μέσω του τσιμπήματος του κουνουπιού Τίγρη, αλλά και από τα άγρια πουλιά. Προσβάλλει τον άνθρωπο και τα ζώα, όπως τα άλογα, τα πτηνά, τα πρόβατα κ.α. . Τα κουνούπια μολύνονται από άρρωστα ζώα και πτηνά και με τη σειρά τους μολύνουν τον άνθρωπο. Δεν μεταδίδεται μεταξύ των ανθρώπων και μόνον σε πολύ μικρό αριθμό έχει αναφερθεί μετάδοση του ιού από μεταμόσχευση κάποιου οργάνου, ή μετάγγιση αίματος, ή από τη μητέρα στο έμβρυο λόγω συγγενούς λοιμώξεως. Δεν παρουσιάζουν συμπτώματα όλοι οι άνθρωποι οι οποίοι μολύνονται και αυτοί αποτελούν το 80%. Το 20% παρουσιάζει ήπια συμπτώματα και λιγότερο του 1% είναι οι άνθρωποι που αναπτύσσουν τη σοβαρή μορφή της νόσου και είναι άτομα μεγάλης ηλικίας. Δεν υπάρχει εμβόλιο και δεν υπάρχει ειδική θεραπεία.
Προστασία
Για να προστατευθούμε, όσο τούτο είναι δυνατόν, πρέπει να μειώσουμε ή να εξαφανίσουμε το αίτιο που προκαλεί όλες τις πιο πάνω αναφερόμενες ασθένειες. Δηλαδή να εξαφανίσουμε τους πληθυσμούς των κουνουπιών, αυτό όμως δεν είναι δυνατόν, συνεπώς πρέπει να τους περιορίσουμε. Ο περιορισμός όμως αυτός μπορεί να γίνει όταν όλοι μαζί, πολίτες και πολιτεία βοηθήσουμε παίρνοντας τα κατάλληλα μέτρα. Από τη πλευρά της πολιτείας υπάρχει ενημέρωση και ύστερα παρακολούθηση με διάφορα προγράμματα ελέγχου των πληθυσμών και επέμβαση με κατάλληλα φάρμακα για κάθε περίπτωση χωριστά και όπου επιβάλλετε τούτο. Διενέργεια ελέγχων και επιβολή προστίμων εφ’ όσον εντοπίζονται δημιουργούμενες εστίες αναπαραγωγής κουνουπιών, από παράνομες δραστηριότητες, όπως ανοικτοί αγωγοί ομβρίων υδάτων , παράνομη επιφανειακή διάθεση λυμάτων κατοικιών, βιοτεχνιών, εργοστασίων κ.λ.π.
Από τη πλευρά των πολιτών, περιορίζουμε τις εστίες μόλυνσης στο περιβάλλον που ζούμε:
– Διατηρούμε όλα τα δοχεία νερού ή άλλων υγρών ανάποδα για να μη μαζεύουν νερό της βροχής, ή τα καλύπτουμε με κάποιο κάλυμμα.
– Απομακρύνουμε το νερό που μαζεύεται στα πιατάκια από τις γλάστρες μας τακτικά.
– Απομάκρυνση ή κάλυψη των μεταχειρισμένων και μη χρησιμοποιουμένων ελαστικών αυτοκινήτου.
– Καθαρισμός στα λούκια της βροχής, από τα φύλλα.
– Κάλυψη των αγωγών εξαερισμού των βόθρων με κατάλληλες σίτες.
– Τακτικός καθαρισμός στις ποτίστρες των ζώων και ανανέωση του νερού.
– Επισκευή στις βρύσες της αυλής μας που στάζουν.
– Αντικατάσταση στους σπασμένους σωλήνες, που έχουν διαρροή.
– Συνεχής λειτουργία φίλτρων σε πισίνες και άλλες διακοσμητικές κατασκευές που διατηρούν στάσιμα νερά π.χ. συντριβάνια.
Αποφεύγουμε τα κουνούπια στο σπίτι
– Χρησιμοποιούμε προστατευτικά αντικουνουπικά πλέγματα στα ανοίγματα του σπιτιού, όπως σε παράθυρα, αεραγωγούς, φεγγίτες κ.α., με κατά περιόδους έλεγχο, συντήρηση και επισκευή όπου χρειάζεται.
– Χρήση κουνουπιέρας όπου αυτό είναι απαραίτητο.
– Απομάκρυνση του στάσιμου νερού, όπου αυτό υπάρχει, για να μην υπάρχουν λιμνάζοντα νερά, που να αποτελέσουν εστίες αναπαραγωγής κουνουπιών.
– Χρήση κλιματιστικών και ανεμιστήρων για τη μείωση της θερμοκρασίας και την μείωση της υγρασίας στην ατμόσφαιρα του σπιτιού.
– Όπου είναι αναγκαίο το κούρεμα του γρασιδιού και των θάμνων για να μην βρίσκουν καταφύγιο τα ενήλικα κουνούπια.
– Επειδή οι λαμπτήρες κιτρίνου χρώματος προσελκύουν λιγότερο τα κουνούπια, γι’ αυτό τους χρησιμοποιούμε για το φωτισμό των εξωτερικών χώρων.
Πως αποφεύγουμε τα τσιμπήματα των κουνουπιών
– Εντομοαπωθητικά. Χρησιμοποιούμε εντομοαπωθητικά και στο ακάλυπτο δέρμα αλλά και πάνω από τα ρούχα μας. Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε χημικές και φυσικές ουσίες. Όπως π.χ. το αιθέριο έλαιο του ευκαλύπτου και άλλα αιθέρια έλαια τα οποία όμως έχουν μειωμένη εντομοαπωθητική δράση. Τα εντομοαπωθητικά προϊόντα πρέπει να επαλείφονται επάνω από τα αντηλιακά και να μην έρχονται σε επαφή με το στόμα, τα μάτια και το βλεννογόνο της μύτης. Σε κάθε περίπτωση τηρούμε της οδηγίες του κατασκευαστή για δική μας προφύλαξη.
– Εντομοκτόνα αέρος. Χρησιμοποιούμε εντομοκτόνα αέρος τα οποία περιέχουν πυρερυθρίνες. Αυτές είναι ουσίες που προσβάλλουν το νευρικό σύστημα των εντόμων και χάνουν τον προσανατολισμό τους. Στο εμπόριο θα τα βρούμε σαν αεροζόλ, ταμπλέτες, εξατμιζόμενα διαλύματα, σπιράλ κ.α. Δεν τα εφαρμόζουμε στο δέρμα μας και ακολουθούμε και εδώ τις οδηγίες του κατασκευαστή.
– Χρήση κατάλληλων ενδυμάτων. Χρησιμοποιούμε ρούχα τα οποία καλύπτουν όσο περισσότερο γίνεται το σώμα μας, π.χ. παντελόνια, μακριά μανίκια κ.λ.π. ανοιχτόχρωμα ρούχα και φαρδιά.
– Λιγότερο χρόνο σε έκθεση στα κουνούπια. Τα περισσότερα κουνούπια τσιμπούν το χάραμα και το σούρουπο, λίγα τσιμπούν όλο το εικοσιτετράωρο, οπότε φροντίζουμε ώστε να είμαστε λιγότερο χρόνο εκτεθειμένοι. Παίρνοντας όλα τα πιο πάνω μέτρα, τόσο η πολιτεία, όσο και οι πολίτες, μειώνουμε τον κίνδυνο της προσβολής από τις ασθένειες, που φορείς και μεταδότες είναι τα κουνούπια.
